Btw-problematiek Stichting Afvalfonds

Al eerder hebben wij u op de hoogte gebracht van de btw-problematiek rondom afvalscheiding. Recent heeft de Belastingdienst in een brief aan één van onze klanten de standpunten herbevestigd. We zetten kort de zaak nog even op een rij:

Gemeenten hebben een verplichting tot het gescheiden ophalen van huishoudelijk afval. Die verplichting heeft echter zijn grenzen. De werkzaamheden van de gemeenten die verder gaan dan de wettelijke verplichting zijn het gesorteerd aanleveren van kunststof verpakkingen en drankkartons aan een recycler, de gescheiden inzameling aan de bron van kunststof verpakkingsmateriaal, metalen verpakkingsafval en drankkartons (PMD) en de verslaglegging daarvan. Die taken zijn een wettelijke verantwoordelijkheid van producenten, producentorganisaties en importeurs. Die hebben zich verenigd in de Stichting Afvalfonds.

De VNG heeft namens de gemeenten met de Stichting Afvalfonds een overeenkomst gesloten, de zogenoemde ketenovereenkomst. Op basis van deze overeenkomst hebben gemeenten de volgende keuzes bij de gescheiden inzameling van PMD:

1. Voortzetting van het ketenregiemodel tot uiterlijk 2023;
2. Bronscheiding; en
3. Nascheiding.

Voor deze keuzes ontvangen de gemeenten een vergoeding van de Stichting Afvalfonds. Het betreft, aldus de Belastingdienst, een vergoeding die de gemeenten ontvangen voor taken die liggen buiten hun wettelijke verplichting die voortkomen uit de Wet milieubeheer. Het betreft dan ook een btw-belaste dienst waarop het algemene btw-tarief van thans 21% van toepassing is. De wijziging in de Europese wetgeving per 1 juni 2020 brengt hier, aldus de Belastingdienst, geen verandering in.

Dat betekent dat de Belastingdienst zich op het standpunt stelt dat gemeenten een btw-factuur aan Stichting Afvalfonds uit moeten reiken voor de betalingen en dat een deel van de btw die drukt op de kosten van afvalinzameling niet voor compensatie via het BTW-compensatiefonds in aanmerking komt. Dat deel kan wel voor aftrek in aanmerking komen. Let wel, vooruitbetalingen vallen ook onder de factureringsplicht. Ontvangen gemeenten in de loop van het jaar voorschotten, dan moeten zij daarvoor facturen uitreiken aan de Stichting Afvalfonds en niet wachten op de afrekening.

Naar wij vernomen hebben, verzetten sommige gemeenten zich tegen deze gang van zaken. De jongste jurisprudentie van de Hoge Raad (begraafplaatsen en zéér recent het ter beschikking stellen van een tennispark) laat zien dat we de overheidsactiviteiten zéér strikt moeten interpreteren. Anders gezegd, gemeenten treden alleen op als overheid als zij handelen binnen het specifiek voor hen geldend juridische regime. Voor ieder stapje daarbuiten gelden andere regels en kom je al snel het ondernemerschap binnen. Dat geldt ook voor het scheiden van huishoudelijk afval dat verder gaat dan de wettelijke verplichtingen.

Wij vertrouwen erop dat wij u hiermee voldoende hebben geïnformeerd. Mocht u vragen hebben dan kunt u contact opnemen met Marijn van Acht via 088 004 38 00.